Komu przysługuje prawo do bezpłatnej odzieży i obuwia roboczego?

Są sytuacje, w których ze względu na specyfikę wykonywanych obowiązków pracownik powinien być wyposażony w odzież i obuwie robocze. Obowiązek na jej dostarczeniu spoczywa na pracodawcy. W tym wpisie wyjaśnimy, komu i na jakich warunkach w świetle prawa przysługuje bezpłatna odzież i obuwie ochronne.

Czym jest odzież robocza?

Na wstępie należy dokonać krótkiego wyjaśnienia pojęć i „odzież robocza” i „odzież ochronna”, gdyż te często bywają one ze sobą mylone. Odzież robocza przeznaczona jest do pracy, podczas której istnieje duże ryzyko występowania mocnych zabrudzeń substancjami, które nie są szkodliwe dla zdrowia, jednak mogą powodować szybsze niszczenie się odzieży. Z kolei odzież ochronna zabezpiecza pracownika przed istniejącymi na danym stanowisku pracy zagrożeniami mechanicznymi, chemicznymi, termicznymi lub czynnikami atmosferycznymi.

Bezpłatna odzież i obuwie robocze w świetle przepisów

Zgodnie z art. 237(7) Kodeksu pracy pracodawca zobligowany jest dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

• jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu;
• ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przepisy jednoznacznie wskazują więc kiedy i w jakich okolicznościach pracodawca zobligowany jest do bezpłatnego dostarczenia pracownikom niezbędnej odzieży i obuwia roboczego. Powyższe przepisy nie wskazują jednak konkretnych stanowisk czy rodzaju pracy, w których obowiązek ten musi być spełniony. W związku z tym powinien istnieć akt wewnątrzzakładowy, który reguluje zasady udostępniania pracownikom niezbędnych elementów garderoby. Jeśli zgodnie z powyższymi zasadami odzież robocza powinna być zapewniona, a pracodawca tego nie zrobił, pracownikowi przysługuje roszczenie o jej przydział.

Istnieją jednak okoliczności, w których dopuszcza się możliwość używania przez pracowników ich prywatnej odzieży i obuwia, jednak wyłącznie za ich zgodą i gdy spełniają wymagania BHP. Istnieje wówczas konieczność ustalenia konkretnych stanowisk. Wyjątek ten nie dotyczy jednak stanowisk, na których wykonywane są prace związane bezpośrednio z obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo czynności powodujące mocne zabrudzenia lub skażenie odzieży i obuwia środkami chemicznymi, promieniotwórczymi lub materiałami biologicznie zakaźnymi.